John Ralston Saul: O Colapso d'a globalización y ra reinvención d'o mundo

Ista semana l'entrevista d'o País Semanal estié guaire intresant: l'entrevistau yera John Ralston Saul,  escritor, asayista y filosofo canadiense qui estié calificato como "profeta" per a revista Time. L'obchecto de ra entrevista yera charrar con ell d'economía. A suya frase destacada: "No bi ha ragón ta salvar a ros bancos".

Una cita poderosa endreza o suyo zaguer libro O Colapso d'a globalización y ra reinvención d'o mundo en a suya versión recient en castellán: "Encara no he capito enterament perqué escaixié. Alan Greenspan, 23 d'octubre de 2008" A frase de l'exdirector d'a Reserva  Federal estatounidense da ra mida d'a narcada que ha creyata ra crisi. Mesmo d'entre aquells que l'acoboron. Y a ixa narcada ye a lo que s'en vien concarando iste pensador canadiense que nada ta contramán.

En  a suya obra  de 2005 esmentada alto, analisa ra malmetida d'os criterios que guidan o sistema de relacions economicas y financieras d'entre países, explanica a crisi d'un modelo y anticipa un colapso.

...

Semos immersos en un periodo negro  d'a economía, y  no sembla que ras cosas milloren sustancialment, ni en o mundo, ni en Espanya, ni...

Bi ye una nueva relichión absoluta d'a  creixencia, o comercio, a santidat d'a debda y d'os contractos comercials, con los que tractan de fer-nos creyer en lo intelichents que en son os politicos y lo fatos que semos a resta. Rai lo mala que siga a situgación enguán, ells continan aplicando ras mesmas recetas, fendo ro mesmo. Ixo ye lo que fa agora en Espanya y en todas partis . O sistema enanta en a mesma endrecera. Os poblemas  que bi ha se'n  son agravando. Dengún no reconeix quálo ye l'autentico poblema. A creixencia no mos quitara de on i semos; L'austeridat tampoc no pas. Veyeremos cómo resisten tot isto ras democracias. Son metendo ra democracia en periglo.

...

En o  libro afirma vustet que ros diners no son reals y que mos hemos transformato en os suyos esclaus. Diz que vivimos en una economía ficticia. Y quaterna que en os anyos sisanta o comercio yera sies vegadas a valgua d'os biens y que en 1995 yera 50 vegadas més. Quántas vegadas més encara en ye agora?

Dengún no en sape, pero call d'estar arredol de 150. Lo més envergonyant ye que ros numeros no son disposables, o a lo menos yo  no he puesto trobar-los pas.

E ixo que significa?

L'ironía ye que ra globalización ha menato ta ro opuesto d'o que prometeba. Prometié competencia, y ha causato ro retorno a  ros oligopolios; prometié renovación d'o capitalismo; y ha suposato a tornada enta ro mercantilismo; prometié a fin d'o fiero nacionalismo [empara que tamién bi ha un nacionalismo positivo], y ha acarriato l'era més nacionalista dende ro cabo d'a Segunda Guerra Mundial. Prometié creixencia, no en tenemos; prometié emplego, no en tenemos.. Y d'ista traza podemos continar con o listau. Cosa d'o prometiu ha escaixito. Mos dicioron que con o keynisianismo s'imprentaban muitos diners; que caleba controlar os diners que cerculaban y qu'ixo ferba que ra economía funcionase. O feito ye que  tot ixe periodo ha trayito a mayor esbandidura en a cantidat de diners d'a  hestoria d'o mundo, hemos veyito cientos d'eixemplos de nuevas  trazas de diners: as tarchetas de credito, os bonos vasuera, os derivaus... Tot ixo  ye imprentar de diners, pura inlfacción d'a cantidat de diners. L'argumento capitalista yera que ros diners engraixaban a maquinaria. Pero plegau l'inte dizioron: Os diners  son  reals,  per tant, ye buena cosa tener chent treballando en o sector financiero. As fusions y grans adquisicions d'interpresas?: Ixo en ye dmprentar  de diners. Cada vegada  que una companyía merca unatra y s'endebdaen, per un caso, 700.000 dolars, ixo significa que chusto rematan de naixer 700.000 dolars qu'entantis no bi yeran. Mái no  en teniemos tants de diners y tant mal troixaus. Y  per isto ye  que quan escaix a crisi, a chent que ye parti d'ixa lunatica  inflacción diz: Call rescatar a ros bancos.

Y no call rescatar a ros bancos?

No bi ha ragón ta salvar a ros bancos, no amenistamos pas tantos de diners.  Lo ragonable serba aprofitar l'opotunidat ta escoscar o desorden. No ye menister que prener l'eixemplo espanyol de Bankia. Una buena politica hese estato, per un caso, que ro Gubierno anunciara que  apocarba todas as hempotecas dica una cantidat determinada, digamos 300.000 euros. Donas os diners ta  ra chent que en ye en a casa suya y qu'en tien una hempoteca, y d'un trucaz salvas a  ros bancos: O ciudadán ye qui dona os diners ta ros bancos en perpagando ra suya hempoteca. De sopetón, a chent ya no en tien d'hempotecas y antimés se remonta ra economía. En ye tant simple.

E ixo en ye posible?

Profés, Ta yo ra pregunta ye: Ye posible que donemos totz ixos diners  ta ros bancos, que estioron qui creyoron o  poblema, ta que no se gasten ixos diners y continen autoatorgando-sen  os suyos granizos bonus? Ye ixo posible? En ye legal? Imos! den-me-ne  d'aliento! Bi'n  ha unatra opción: No queremos salvar a totz os bancos, no queremos tantos de diners, asinas  que apoquemos 150.000 euros d'istas hempotecas y cancellemos a resta d'a  debda, 150.000. Os gubiernos tienen o poder ta fer-lo. D'ixa traza, 150.000 euros no tornan ta ra banca, escoscas o sistema bancario y achicas a cantidat de diners que cercula, que en ye una cosa positiva.

Pero no call d'estar tant fácil. A chent que loga, per eixemplo,  se  sentirba agraviada.

Calerba estudear os numeros. A politica economica ye tractar de mover as cosas enta una buena endrecera. No significa fer exactament a mesma cosa en cada puesto, ni tampoc que tiengas que fer-lo tot de vez. Se resuelve en primeras  ixe gran poblema y dimpués se fa un pograma ta loguers de traza que ra chent pueda mercar  a casa qu'en ye logando. Se pueden fer més  cosas. Per eixemplo, dar una renda menima ta  ra chent en cuenta de que tienga  que fer colas  t'acceder a prestacions, subsidios y aduyas,  en  cuenta de  rebaixar-la examinando  os suyos requisitos  de contino; aduyas  qu'antimés resultan caras d'admenistrar...